Rupsen biologisch bestrijden in de moestuin
De nachtmerrie van iedere moestuinliefhebber: rupsen. Deze veelvraten eten namelijk je hele moestuin kaal, zowel de bladeren als de vruchten. Er zijn vele soorten rupsen, die allemaal dol zijn op hun eigen favoriete plant. Met een beetje pech blijft er dus weinig van je moestuin over. Gelukkig zijn rupsen prima biologisch te bestrijden. Wij vertellen je hoe!
Rupsen zijn de larven van vlinders. Zodra zij uit hun ei komen, moeten ze zoveel mogelijk eten om zo snel mogelijk te kunnen groeien. Over het algemeen zijn rupsen hele nuttige beestjes, maar bij een ware plaag zijn jouw (moestuin)planten niet veilig.
Dit proces van eten duurt gemiddeld 13-24 dagen, waarna zij verpoppen. Tijdens het poppen en ontpoppen ontwikkelen rupsen zich tot vlinder, die daarna weer eitjes leggen.
Rupsen herkennen
Iedere soort vlinder heeft een eigen rups, waardoor er nog al wat variatie zit in het uiterlijk van de rupsen. De meeste rupsen zijn groen of bruin van kleur. Giftige rupsen hebben vaak een fellere kleur om af te schrikken en te laten weten dat ze giftig zijn. Rupsen zijn erg karakteristiek door hun manier van kruipen. Hun lijf bestaat uit 13 segmenten, tot wel 7 paar poten en een kop met voelsprieten en kaken.
Veelvoorkomende rupsen zijn de gamma-uil, de anjerbladroller, Turkse mot, koolbladroller, duponcheliamot, katoendaguil, groente-uil, kooluil, floridamot, buxusrups en eikenprocessierups
Op welke planten en gewassen komen rupsen voor?
Alle planten uit de zogeheten ‘kruisbloemenfamilie’ zijn vatbaar voor rupsen. Het is een familienaam voor planten die eetbaar zijn. Denk aan koolsoorten, radijs, waterkers en broccoli.
Iedere soort rups heeft wel een favoriete plant of favoriet gewas. Ze zijn heel selectief welke planten ze op hun menu hebben staan. Deze planten noemen we hun waardplanten. Zo is het koolwitje verzot op kool, de koninginnepage op pastinaak en de koningspage smult het liefste van allerlei fruitbomen, zoals appel, abrikoos en pruim.
En natuurlijk heel bekend, de buxusrups is bijna altijd terug te vinden op de buxus en de eikenprocessierups in eikenbomen.
Moestuinschade door rupsen
De grootste moestuinschade wordt natuurlijk veroorzaakt door de vraatzucht van rupsen. Ze moeten ontzettend veel eten om te kunnen groeien en uiteindelijk te verpoppen tot vlinder. Ze eten bladeren vaak op tot de nerf. Jonge rupsen eten vooral van de onderkant van bladeren en laten de bovenkant gespaard. Grotere rupsen beschadigen echter ook de bloemen, vruchten en jonge scheuten van je planten en gewassen. Doordat rupsen heel veel eten en zichzelf snel voortplanten, blijft er soms nog maar weinig over van je moestuinplanten.
Er zijn tevens rupssoorten die zich een weg bijten door een stengel, wortel, vrucht, bloemen of zaaddoos. Hierdoor zijn ze soms lastig te zien.
Vieze gewassen door uitwerpselen
Al dat eten zorgt natuurlijk ook voor de nodige ontlasting. Rupsen laten korrelvormige uitwerpselen achter op de bladeren en vruchten van planten.
Rupsen op fruitbomen
Ook fruitbomen worden vaak getroffen door rupsenplagen, bijvoorbeeld de appelboom, abrikoos, kers en pruim. Ook hier werken de aaltjes ontzettend goed als biologische bestrijding. Voor larven en rupsen op de bladeren van de boom en boomstam gebruik je de bladtoepassing. Dit kan met behulp van een plantenspuit of drukspuit.
Rupsen chemisch bestrijden
Het gebruik van chemische middelen, gif of pesticiden is niet alleen schadelijk voor de natuur, maar ook voor jouw moestuinplanten. Ze doden namelijk niet alleen de rupsen, maar ook andere nuttige beestjes die jouw tuin juist hard nodig heeft. Daarom raden wij het gebruik van chemische producten af.
Rupsen voorkomen
Zoals al hierboven uitgelegd heeft iedere vlinder / rups een plant waar hij zich het beste thuis voelt, de waardplant. De vlinder legt de eitjes op deze plant, zodat de rupsen gelijk kunnen beginnen met eten.
Zo is de zwart gele rups van een koolwitje dol op kool en de vlinder legt daarom graag zijn eitjes op kool. Maar het koolwitje houdt ook van oostindische kers. Plant deze daarom in de buurt van de kolen zodat de vlinder afgeleid wordt van de kool.
Ook kun je je gewassen en moestuinplanten beschermen met een net of vliesdoek. Zo voorkom je dat vlinders hun eitjes kunnen leggen in je moestuin. En daarmee voorkom je dus de rupsen!
Zorg voor gezonde planten
Een gezonde plant kan zichzelf beter beschermen tegen plaagdieren, zoals rupsen. Zorg dus dat je al start om vanuit de bodem voeding te geven. Dit bevordert beworteling en zorgt voor een sterke groei. Je kunt de planten zelf ook eenvoudig bijvoeden met een organische bladmeststof.